Bệnh Thối Đuôi Ở Lươn: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Phòng Trị Hiệu Quả

Trong quá trình nuôi lươn thương phẩm, bệnh thối đuôi ở lươn là một vấn đề khá phổ biến, nhất là khi môi trường nước không đảm bảo hoặc lươn bị xây xát. Bệnh này tuy không lây lan quá nhanh như một số bệnh khác, nhưng nếu không xử lý kịp thời sẽ khiến lươn yếu, giảm ăn, chậm lớn và chết rải rác, gây thiệt hại kinh tế cho người nuôi.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng trị bệnh thối đuôi ở lươn.

Bệnh Thối Đuôi Ở Lươn Là Gì?

Bệnh thối đuôi là tình trạng phần đuôi của lươn bị viêm, loét, đổi màu và bị ăn mòn do tác nhân vi khuẩn hoặc nấm gây bệnh. Nguyên nhân thường xuất phát từ môi trường nuôi kém vệ sinh, lươn bị trầy xước hoặc sức đề kháng yếu.

Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị sớm, phần hoại tử sẽ lan dần lên phía thân, khiến lươn mất khả năng bơi bình thường, dễ chết do nhiễm trùng huyết.

Xem thêm: Bệnh xuất huyết ở lươn

Nguyên Nhân Gây Bệnh Thối Đuôi Ở Lươn

Vi khuẩn gây bệnh

• Thường gặp là Aeromonas hydrophila, Pseudomonas sp..
• Xâm nhập qua vết thương ngoài da, gây viêm loét và hoại tử mô.

Nấm thủy sinh

Nấm Saprolegnia phát triển mạnh trong môi trường nước bẩn, tấn công phần đuôi bị thương.

Môi trường ô nhiễm

• Chất thải hữu cơ, thức ăn thừa tích tụ lâu ngày.
• Nước có nhiều khí độc (NH₃, H₂S).

Lươn bị xây xát

Do vận chuyển, đánh bắt hoặc khi nuôi mật độ quá cao khiến lươn cọ xát nhiều.

Sức đề kháng kém

• Thiếu vitamin, khoáng chất, men tiêu hóa.
• Stress do thay đổi nhiệt độ, pH đột ngột.

Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Thối Đuôi Ở Lươn

• Đuôi lươn đổi màu từ nâu sang trắng hoặc xám đen.
• Phần cuối đuôi loét hoặc bị ăn mòn, bề mặt da tróc nhớt.
• Lươn bơi yếu, di chuyển chậm, dễ bị cuốn trôi theo dòng nước.
• Giảm ăn, thậm chí bỏ ăn khi bệnh nặng.
• Trường hợp nặng: Hoại tử lan lên thân, gây nhiễm trùng huyết và chết.

Cách Xử Lý Khi Lươn Bị Thối Đuôi

1. Cách ly và xử lý môi trường

• Tách lươn bệnh ra bể riêng nếu có thể.
• Thay 30–50% nước sạch, duy trì sục khí đầy đủ.
• Hút bỏ phân, thức ăn thừa, xử lý đáy bể bằng vôi dolomite hoặc vi sinh.

2. Tắm sát khuẩn cho lươn

• Thuốc tím KMnO₄: 2–3g/m³ nước, tắm 30 phút (có sục khí, quan sát kỹ).
• Nước muối 2–3%: Tắm 10–15 phút để diệt vi khuẩn và nấm ngoài da.
• Xanh methylene: 2–3g/m³, tắm 15–20 phút để ức chế nấm.

3. Điều trị bằng thuốc

• Trộn Oxytetracycline 50–70mg/kg hoặc Enrofloxacin 10–15mg/kg vào thức ăn, dùng 5–7 ngày.
• Bổ sung vitamin C (1–2g/kg thức ăn) và men tiêu hóa để tăng sức đề kháng.

4. Theo dõi và phục hồi

• Quan sát hàng ngày, loại bỏ cá thể chết hoặc bệnh nặng.
• Cho ăn khẩu phần dễ tiêu, đảm bảo dinh dưỡng.

Phòng Bệnh Thối Đuôi Ở Lươn

• Chọn giống khỏe mạnh, không xây xát khi thả nuôi.
• Duy trì môi trường nước sạch: pH 6.5–7.5, nhiệt độ 28–32°C, DO > 3 mg/l.
• Nuôi mật độ hợp lý: 100–150 con/m² đối với bể gia đình.
• Bổ sung định kỳ vitamin C, men vi sinh và khoáng chất.
• Tránh gây sốc môi trường: Không thay nước quá đột ngột, hạn chế chênh lệch nhiệt độ.
• Vệ sinh bể và giá thể định kỳ để hạn chế vi khuẩn và nấm.

Bệnh thối đuôi ở lươn tuy không lây lan quá nhanh nhưng gây ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống của đàn lươn. Quản lý môi trường nuôi tốt, hạn chế xây xát và tăng cường sức đề kháng chính là chìa khóa để phòng bệnh hiệu quả.

Phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp giảm thiệt hại và đảm bảo đàn lươn phát triển khỏe mạnh, mang lại năng suất cao.