Bệnh Viêm Ruột Ở Cá Basa: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Trong điều kiện nuôi công nghiệp mật độ cao, bệnh viêm ruột ở cá basa là một vấn đề phổ biến, làm giảm tốc độ sinh trưởng và gây thiệt hại đáng kể nếu không được xử lý kịp thời. Bài viết sau sẽ giúp người nuôi hiểu rõ hơn về bệnh viêm ruột ở cá basa, dấu hiệu nhận biết sớm và các biện pháp phòng trị hiệu quả.

Nguyên nhân gây bệnh viêm ruột ở cá basa

Bệnh viêm ruột ở cá basa có thể do nhiều yếu tố tác động:

Thức ăn kém chất lượng:

• Thức ăn công nghiệp bị nấm mốc, để lâu ngoài trời, hoặc chứa thành phần khó tiêu.
• Cho cá ăn không đúng liều lượng → thức ăn dư thừa gây ô nhiễm đáy ao.

Vi khuẩn gây bệnh:

Chủ yếu là Aeromonas hydrophila, Edwardsiella tarda xâm nhập qua đường tiêu hóa.

Môi trường nước ô nhiễm:

• Ao nuôi nhiều bùn, khí độc (NH₃, H₂S) vượt ngưỡng cho phép.
• pH, nhiệt độ dao động nhiều, đặc biệt vào mùa mưa.
• Mật độ nuôi cao, thiếu oxy, cá stress → giảm đề kháng.

Dấu hiệu nhận biết cá basa bị viêm ruột

Người nuôi có thể quan sát thấy các triệu chứng điển hình như:

• Cá bơi lờ đờ, nổi đầu, phản ứng yếu khi cho ăn.
• Phân cá trắng, nhớt, đứt đoạn, có thể kéo dài sau hậu môn.
• Hậu môn đỏ, sưng tấy, đôi khi lòi ra ngoài.

Xem thêm: Bệnh xuất huyết trên cá Basa

Mổ cá thấy:

• Ruột sưng to, viêm đỏ, có dịch trắng đục hoặc vàng.
• Gan nhạt màu, có thể bị hoại tử nhẹ.
• Nếu không xử lý, cá có thể chết rải rác sau 3–5 ngày, kéo dài cả đàn.

Biện pháp phòng bệnh viêm ruột ở cá basa

Quản lý chất lượng thức ăn

• Sử dụng thức ăn đạt chuẩn, bảo quản nơi khô thoáng.
• Không để thức ăn tiếp xúc lâu với không khí, đặc biệt vào mùa mưa.
• Bổ sung định kỳ men tiêu hóa, vitamin C, khoáng vi lượng.

Kiểm soát môi trường ao

Theo dõi thường xuyên các chỉ tiêu:

• pH: 6.5 – 8.5
• Nhiệt độ: 27 – 30°C
• Oxy hòa tan: ≥ 3 mg/l
• Định kỳ hút bùn đáy, rải zeolite, dolomite để giảm khí độc.

Giảm mật độ nuôi hợp lý

• Tránh nuôi quá dày hoặc trộn cá lớn và nhỏ trong cùng một ao.
• Có hệ thống sục khí tốt để cung cấp oxy ổn định.

Cách điều trị bệnh viêm ruột ở cá basa

Khi phát hiện cá nước ngọt bị bệnh, nên thực hiện các biện pháp sau:

1. Ngừng cho ăn 1–2 ngày đầu

Giúp ruột cá giảm áp lực tiêu hóa, ổn định hệ vi sinh đường ruột.

2. Dùng chế phẩm sinh học trộn thức ăn

3. Kết hợp men tiêu hóa và vitamin

Men tiêu hóa: 1–2 g/kg thức ăn

Vitamin C: 1–2 g/kg thức ăn

→ Tăng sức đề kháng và hỗ trợ phục hồi chức năng đường ruột.

4. Cải thiện môi trường ao

Thay nước từng phần (10–20%), xử lý đáy bằng zeolite hoặc vôi dolomite.

Bệnh viêm ruột ở cá basa là bệnh thường gặp trong nuôi công nghiệp, đặc biệt khi điều kiện ao nuôi không ổn định. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, xử lý đúng kỹ thuật và duy trì môi trường ao nuôi tốt, cá có thể hồi phục nhanh chóng và hạn chế thiệt hại. Người nuôi nên chủ động kiểm soát từ nguồn thức ăn, chất lượng nước cho đến kỹ thuật chăm sóc để đảm bảo hiệu quả sản xuất.