Lươn Bị Phù Đầu: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Phòng Trị Hiệu Quả

Trong quá trình nuôi lươn, lươn bị phù đầu là một trong những vấn đề gây nhiều lo lắng cho người nuôi. Khi mắc bệnh, phần đầu của lươn sưng to bất thường, khiến lươn khó di chuyển, bỏ ăn và có thể dẫn đến chết rải rác nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Bài viết dưới đây Tân Huy Hoàng Group sẽ hướng dẫn chi tiết nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách phòng trị bệnh phù đầu ở lươn, giúp người nuôi hạn chế rủi ro và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Lươn Bị Phù Đầu Là Bệnh Gì?

Bệnh phù đầu là hiện tượng phần đầu của lươn sưng phồng bất thường, đôi khi kèm theo hiện tượng nhợt nhạt hoặc xuất huyết nhẹ. Đây là bệnh phổ biến trong các mô hình nuôi lươn có mật độ cao, đặc biệt khi môi trường nuôi không đảm bảo vệ sinh.

• Nếu không can thiệp kịp thời, bệnh có thể dẫn đến:
• Lươn bỏ ăn và suy kiệt dần
• Chết rải rác, giảm năng suất
• Gia tăng chi phí điều trị và vệ sinh môi trường

Có thể bạn quan tâm: Mô hình nuôi lươn 2 giai đoạn

Nguyên Nhân Lươn Bị Phù Đầu

Có nhiều yếu tố khiến lươn mắc bệnh phù đầu ở lươn, trong đó phổ biến nhất là:

• Nhiễm khuẩn đường máu
• Do vi khuẩn Aeromonas hydrophila, Pseudomonas sp. hoặc vi khuẩn cơ hội khác.
• Xuất hiện khi môi trường nước dơ, thức ăn kém chất lượng.
• Môi trường nuôi ô nhiễm
• Chất thải, phân lươn và thức ăn dư tích tụ gây sinh khí độc (NH₃, H₂S).
• Không thay nước định kỳ hoặc thay nước quá đột ngột.
• Lươn bị stress và suy giảm miễn dịch
• Thay đổi nhiệt độ, pH đột ngột.
• Nuôi mật độ cao, thiếu giá thể trú ẩn khiến lươn bị căng thẳng.
• Chế độ dinh dưỡng không cân đối
• Thiếu vitamin, khoáng chất, đặc biệt là vitamin C và men tiêu hóa.

Dấu Hiệu Nhận Biết Lươn Bị Phù Đầu

Người nuôi có thể dễ dàng phát hiện lươn bị phù đầu qua các dấu hiệu:

• Đầu lươn sưng to và mềm, đôi khi kèm xuất huyết nhẹ.
• Da đầu nhợt nhạt, chuyển màu hồng hoặc đỏ nhạt.
• Lươn bơi lờ đờ, nổi đầu nhiều, ít chui rúc vào giá thể.
• Giảm hoặc bỏ ăn, phân tán trong bể nuôi.
• Giai đoạn nặng: chết rải rác hằng ngày, nếu không xử lý sẽ bùng phát thành dịch.

Cách Xử Lý Phù Đầu Ở Lươn

Khi phát hiện lươn bị phù đầu, cần xử lý theo các bước sau:

1. Cách ly và cải thiện môi trường

• Nếu có thể, chuyển lươn bệnh sang bể riêng để theo dõi.
• Thay 30–50% nước sạch, duy trì sục khí liên tục.
• Hút bỏ cặn bẩn, phân lươn, kết hợp sử dụng vi sinh hoặc vôi dolomite để xử lý nước.

2. Tắm sát khuẩn cho lươn

• Dùng nước muối 2–3% tắm lươn 10–15 phút.
• Hoặc dùng thuốc tím (KMnO₄) 2–3g/m³ nước tắm 30 phút (có sục khí, theo dõi chặt chẽ).

3. Điều trị bằng kháng sinh (nếu bệnh nặng)

• Trộn Oxytetracycline 50–70mg/kg cá thể/ngày hoặc Enrofloxacin 10–15mg/kg liên tục 3–5 ngày (theo hướng dẫn thú y).
• Kết hợp vitamin C, men tiêu hóa và tỏi nghiền vào thức ăn để tăng đề kháng.

4. Giảm stress và hỗ trợ miễn dịch

• Giữ môi trường ổn định, tránh thay nước hoặc di chuyển đột ngột.
• Bổ sung vitamin tổng hợp và khoáng chất 2–3 lần/tuần.

Phòng Tránh Lượn Bị Phù Đầu Như Thế Nào ?

• Duy trì môi trường nước sạch, thay nước định kỳ, tránh ô nhiễm hữu cơ.
• Nuôi mật độ vừa phải, không quá 150 con/m² với bể gia đình.
• Không cho ăn thức ăn ôi thiu, ưu tiên thức ăn tươi hoặc viên công nghiệp chất lượng cao.
• Định kỳ bổ sung men vi sinh, tỏi, vitamin C vào khẩu phần ăn để tăng sức đề kháng.
• Kiểm tra lươn thường xuyên, loại bỏ lươn yếu hoặc có dấu hiệu bệnh.

Bệnh lươn bị phù đầu là mối nguy hại lớn trong các mô hình nuôi mật độ cao. Việc phát hiện sớm, xử lý kịp thời và duy trì môi trường nuôi sạch sẽ chính là chìa khóa giúp hạn chế thiệt hại và nâng cao năng suất.

Người nuôi nên kết hợp quản lý môi trường – dinh dưỡng – phòng bệnh định kỳ để đảm bảo lươn phát triển khỏe mạnh, đạt hiệu quả kinh tế tối ưu.