Trong nuôi tôm, oxygen là “khí thở” sống còn của sinh vật dưới nước. Nhiều trường hợp làm ao tôm bị mất oxy do những yếu tố khách quan và quản lý chưa hiệu quả. Bài viết dưới đây Tân Huy Hoàng Gourp sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết các trường hợp gây mất oxy trong ao tôm và đưa ra giải pháp khắc phục phù hợp để đảm bảo hiệu quả sản xuất và an toàn cho tôm.
Các trường hợp làm ao tôm bị mất oxy
Mật độ tôm nuôi quá dày
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất làm ao tôm bị mất oxy là việc cho tôm nuôi ở mật độ quá cao. Khi mật độ nuôi vượt quá khả năng cung cấp oxy của hệ thống, tôm sẽ cạnh tranh giành oxy, đặc biệt là vào ban đêm khi quá trình quang hợp của tảo ngừng hoạt động. Điều này dẫn đến tôm thẻ chân trắng bị stress, tôm bị sốc nhiệt và cuối cùng có thể gây ra vụ chết hàng loạt. Việc áp dụng kỹ thuật nuôi đúng với mật độ khuyến cáo sẽ hạn chế tình trạng thiếu oxy nghiêm trọng này.
Hệ thống sục khí không đủ và hỏng hóc
Hệ thống sục khí chính là cầu nối giúp đưa oxy hòa tan vào trong ao, đảm bảo cung cấp đủ lượng oxy cho tôm. Khi hệ thống quạt, máy sục khí hoạt động yếu, không đủ công suất hoặc gặp sự cố kỹ thuật, toàn bộ khu vực nuôi sẽ bị ảnh hưởng.
Đặc biệt vào ban đêm, khi quá trình tự nhiên cung cấp oxy từ quá trình quang hợp bị gián đoạn, tình trạng này càng trở nên trầm trọng hơn. Việc kiểm tra và bảo trì định kỳ hệ thống sục khí là rất cần thiết để đảm bảo nguồn oxy luôn ổn định.
Quá trình phát triển của tảo và chất hữu cơ trong ao
Tảo và vi sinh vật trong ao là nguồn cung cấp oxy tự nhiên vào ban ngày qua quá trình quang hợp. Tuy nhiên, khi tảo phát triển quá mức, đặc biệt là trường hợp “nở hoa” của tảo, vào ban đêm tảo lại trở thành “kẻ thù” khi tiêu thụ lượng oxy sẵn có để duy trì sự sống.
Ngoài ra, nếu ao tôm có quá nhiều chất hữu cơ như phân tôm, thức ăn thừa và xác sinh vật, quá trình phân hủy sẽ tiêu thụ một lượng lớn oxy. Các chất hữu cơ này còn tạo ra môi trường yếm khí, phát sinh khí độc như H₂S và NH₃, càng làm giảm lượng oxy trong nước.
Đáy ao nhiều chất thải và cặn bẩn
Một ao tôm sạch sẽ, thường xuyên loại bỏ bùn đáy và chất thải hữu cơ sẽ góp phần duy trì nguồn oxy hòa tan ổn định. Ngược lại, ao tôm có đáy ao đen, nhiều chất thải sẽ làm tăng quá trình phân hủy tự nhiên, dẫn đến việc tiêu hao oxy nhanh chóng. Mùi hôi và sự xuất hiện của khí độc là dấu hiệu cảnh báo sớm về tình trạng ao tôm bị mất oxy. Do đó, việc vệ sinh ao định kỳ và xử lý nước đúng cách là yếu tố quan trọng.
Yếu tố khí hậu
Điều kiện thời tiết cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mức oxy hòa tan. Những ngày âm u kéo dài, mưa nhiều hoặc thời tiết lạnh đột ngột có thể làm giảm tốc độ quang hợp của tảo, từ đó hạn chế lượng oxy sản sinh ban ngày. Ngoài ra, khi mưa làm loãng nước, nhiệt độ và độ mặn có thể thay đổi đột ngột, tạo ra tình trạng stress cho tôm và làm giảm khả năng hấp thụ oxy và lâu dần sẽ làm ao tôm bị mất oxy.
Cho ăn quá mức hoặc sai cách
Việc cho ăn không đúng liều lượng và thời gian có thể dẫn đến dư thừa thức ăn thừa trong ao. Thức ăn không được tiêu hóa sẽ nhanh chóng phân hủy, tiêu thụ lượng lớn oxy cùng với tăng chất hữu cơ trong nước. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc ao tôm bị mất oxy hòa tan mà còn làm tăng nguy cơ phát triển của vi sinh vật gây hại, gây bất lợi cho sức khỏe của tôm.
Biện pháp khắc phục và phòng ngừa ao tôm bị mất oxy
Để tránh ao tôm bị mất oxy và đảm bảo môi trường sống lý tưởng cho tôm phát triển, người nuôi cần áp dụng một số giải pháp như sau:
- Kiểm soát mật độ tôm hợp lý: Luôn tuân thủ các chỉ tiêu khuyến cáo về mật độ nuôi phù hợp với khả năng cung cấp oxy của ao.
- Bảo trì và nâng cấp hệ thống sục khí: Định kỳ kiểm tra, bảo trì và thay thế thiết bị sục khí để đảm bảo hoạt động liên tục, đặc biệt vào ban đêm.
- Quản lý chất lượng nước: Thường xuyên theo dõi và xử lý nước ao, bổ sung chất xử lý vi sinh và che phủ để điều chỉnh sự phát triển của tảo.
- Vệ sinh ao định kỳ: Loại bỏ bùn đáy, chất thải hữu cơ và xác sinh vật để giảm thiểu việc tiêu thụ oxy do quá trình phân hủy.
- Kiểm soát lượng thức ăn: Cho ăn vừa đủ, theo dõi nhá ăn của tôm và điều chỉnh khẩu phần ăn phù hợp.
- Sử dụng oxy viên hoặc hệ thống bổ sung oxy: Khi phát hiện dấu hiệu ao tôm bị mất oxy, người nuôi nên bổ sung oxy lỏng, oxy viên hoặc điều chỉnh hệ thống sục khí nhằm khắc phục tình trạng nhanh chóng.
Do đó, việc nắm bắt và khắc phục kịp thời những nguyên nhân làm ao tôm bị mất oxy sẽ giúp người nuôi tôm duy trì môi trường sinh sản và phát triển tối ưu cho tôm, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và lợi nhuận kinh tế.
