Cách xử lý bệnh đường ruột trên tôm hiệu quả

Bệnh đường ruột trên tôm là một trong những nhóm bệnh phổ biến, âm thầm nhưng gây thiệt hại lớn trong nuôi tôm thẻ chân trắng và tôm sú. Khi bị tổn thương đường ruột, tôm thường ăn yếu, hấp thu kém, chậm lớn, kéo theo hệ số FCR tăng cao, môi trường ao nhanh ô nhiễm và nguy cơ bùng phát nhiều bệnh nguy hiểm khác như phân trắng, viêm ruột, teo gan, hoại tử gan tụy. Vì vậy, việc hiểu đúng nguyên nhân và áp dụng giải pháp xử lý tổng thể – bền vững là yếu tố then chốt giúp người nuôi kiểm soát hiệu quả bệnh đường ruột trên tôm.

Bệnh đường ruột trên tôm là gì?

Bệnh đường ruột là tình trạng tổn thương cấu trúc và chức năng ruột, làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thu thức ăn của tôm.

Các dạng thường gặp:

• Ruột rỗng, ruột teo
• Ruột đứt khúc
• Viêm ruột
• Ruột chứa nhiều phân trắng, phân lỏng
• Ký sinh trùng đường ruột (Gregarines, vi bào tử trùng…)

Dấu hiệu nhận biết tôm bị bệnh đường ruột

Dấu hiệu bên ngoài

• Tôm ăn yếu hoặc bỏ ăn
• Ruột trống, không đầy thức ăn
• Phân trắng, phân sống, phân đứt đoạn
• Tôm bơi yếu, tụ đáy hoặc góc ao

Dấu hiệu nội tạng

• Ruột mỏng, nhạt màu
• Gan tụy nhạt, teo hoặc sưng
• Đường ruột không liền mạch

Nguyên nhân gây bệnh đường ruột trên tôm

• Thức ăn kém chất lượng, khó tiêu
• Dư thừa thức ăn → ô nhiễm đáy ao
• Vi khuẩn Vibrio phát triển mạnh
• Ký sinh trùng đường ruột
• Lạm dụng kháng sinh, diệt khuẩn
• Khí độc NH₃, NO₂ cao
• Tôm stress do mưa, giao mùa, lột xác

Cách xử lý bệnh đường ruột trên tôm (QUY TRÌNH CHUẨN)

Giảm áp lực lên đường ruột

• Giảm 20–30% lượng thức ăn trong 1–2 ngày
• Loại bỏ thức ăn khó tiêu
• Kiểm tra và điều chỉnh sàng ăn

=> Giúp ruột tôm “nghỉ ngơi” và phục hồi.

Xử lý môi trường ao nuôi

Hút bùn đáy nếu điều kiện cho phép

Giảm khí độc NH₃, NO₂ bằng:

• Vi sinh xử lý đáy
• Yucca, zeolite (hỗ trợ)
• Tăng cường sục khí, ổn định pH – kiềm

Lưu ý: Tránh diệt khuẩn mạnh khi tôm đang yếu ruột.

Bổ sung men vi sinh đường ruột

Dùng probiotic chuyên cho ruột tôm

Ưu tiên chủng:

• Bacillus spp.
• Lactobacillus
• Trộn liên tục 5–7 ngày

Giúp:

• Cân bằng hệ vi sinh ruột
• Ức chế vi khuẩn gây hại
• Phục hồi ruột nhanh

Kết hợp postbiotic & enzyme tiêu hóa

Postbiotic giúp:

• Ổn định ruột
• Giảm viêm
• Tăng miễn dịch cục bộ
• Enzyme tiêu hóa giúp:
• Phân giải đạm, tinh bột
• Hạn chế phân sống, phân trắng

Hỗ trợ gan tụy – trung tâm tiêu hóa

Bổ sung:

• Acid mật
• Vitamin C, E
• Chất bảo vệ gan tụy
• Giúp tăng tiết enzyme và hấp thu dinh dưỡng

Trường hợp do ký sinh trùng đường ruột

Nếu xác định có:

• Gregarines
• Vi bào tử trùng

Cần:

• Kết hợp giải pháp sinh học – thảo dược
• Không lạm dụng kháng sinh
• Tăng miễn dịch bằng nucleotides, beta-glucan

Phòng bệnh đường ruột trên tôm – giải pháp bền vững

• Chọn thức ăn chất lượng, dễ tiêu
• Quản lý cho ăn khoa học
• Định kỳ bổ sung men vi sinh ruột
• Duy trì môi trường ổn định
• Tránh xử lý hóa chất dồn dập
• Tăng miễn dịch trước giai đoạn giao mùa, lột xác

Sai lầm thường gặp khi xử lý bệnh đường ruột

• Dùng kháng sinh tràn lan
• Chỉ xử lý ruột mà bỏ qua môi trường
• Không giảm lượng thức ăn
• Không phục hồi vi sinh sau xử lý

Xử lý bệnh đường ruột trên tôm không thể làm đơn lẻ, mà cần một quy trình tổng hợp gồm: giảm áp lực tiêu hóa – ổn định môi trường – phục hồi hệ vi sinh – tăng cường gan tụy và miễn dịch. Khi được xử lý đúng cách và phòng ngừa tốt, bệnh đường ruột sẽ không còn là “nỗi ám ảnh” trong nuôi tôm thâm canh, giúp tôm khỏe mạnh, lớn nhanh và mang lại hiệu quả kinh tế cao.