Lươn Bị Đỏ Đầu: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Phòng Trị Hiệu Quả

Trong quá trình nuôi lươn thương phẩm, bệnh đỏ đầu thường xuyên xuất hiện và gây ảnh hưởng lớn đến năng suất. Lươn bị đỏ đầu là bệnh nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bởi lươn mắc bệnh thường bỏ ăn, chết rải rác, làm giảm sản lượng và gây thiệt hại kinh tế cho người nuôi.

Lươn Bị Đỏ Đầu Là Bệnh Gì?

Bệnh đỏ đầu ở lươn là tình trạng phần đầu lươn bị sung huyết, chuyển màu đỏ bất thường, có thể kèm loét hoặc hoại tử. Nguyên nhân lươn bị đỏ đầu chủ yếu là do vi khuẩn gây bệnh trong môi trường nước ô nhiễm hoặc khi lươn bị stress kéo dài.

Xem thêm: Lươn Bị Phù Đầu – Nguyên Nhân Và Cách Phòng Trị

Nguyên Nhân Gây Bệnh Đỏ Đầu Ở Lươn

Nhiễm khuẩn

• Do vi khuẩn Aeromonas hydrophila, Pseudomonas sp. hoặc Edwardsiella sp.
• Xuất hiện khi môi trường nước dơ, nhiều chất thải hữu cơ.
• Môi trường ô nhiễm
• Bể nuôi không thay nước thường xuyên.
• Nước có nhiều khí độc như NH₃, H₂S.

Mật độ nuôi cao

• Quá tải về số lượng, thiếu oxy, dễ lây lan mầm bệnh.
• Dinh dưỡng không cân bằng
• Thiếu vitamin, khoáng chất và men tiêu hóa.
• Sử dụng thức ăn ôi thiu hoặc kém chất lượng.

Stress do quản lý sai

• Thay nước đột ngột, nhiệt độ chênh lệch lớn.
• Vận chuyển lươn giống không đúng cách.

Dấu Hiệu Nhận Biết Lươn Bị Đỏ Đầu

• Phần đầu lươn sưng đỏ bất thường, có thể loét nhẹ.
• Lươn bị đỏ đầu sẽ bơi yếu, nổi đầu nhiều, giảm khả năng chui rúc.
• Giảm ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn.
• Một số trường hợp thân có vết xuất huyết, da nhớt ít.
• Nếu bệnh kéo dài: chết rải rác, số lượng ngày càng tăng.

Cách Xử Lý Khi Lươn Bị Đỏ Đầu

1. Cách ly và xử lý môi trường

• Khi có cá thể lươn bị đỏ đầu cần cách ly lươn bệnh sang bể riêng nếu có thể.
• Thay 30–50% nước sạch, duy trì sục khí.
• Hút bỏ phân, cặn bẩn và sử dụng vi sinh hoặc vôi dolomite để cải thiện môi trường.

2. Tắm sát khuẩn cho lươn

• Dùng nước muối 2–3% tắm 10–15 phút.
• Hoặc dùng thuốc tím KMnO₄ (2–3g/m³) trong 30 phút (có sục khí).

3. Điều trị bằng kháng sinh (nếu bệnh nặng)

• Trộn Oxytetracycline 50–70mg/kg cá thể/ngày hoặc Enrofloxacin 10–15mg/kg vào thức ăn, dùng liên tục 5–7 ngày.
• Bổ sung vitamin C, men tiêu hóa và tỏi xay nhuyễn để tăng đề kháng.

4. Quản lý bổ trợ

• Giữ môi trường nước ổn định, tránh thay đổi đột ngột.
• Hạn chế vận chuyển hoặc tác động mạnh khi lươn đang bệnh.

Phòng Bệnh Đỏ Đầu Ở Lươn

• Thường xuyên thay nước, giữ nước trong sạch, tránh ô nhiễm hữu cơ.
• Không nuôi mật độ quá cao: khuyến nghị 100–150 con/m² đối với bể gia đình.
• Thức ăn tươi sạch hoặc viên công nghiệp chất lượng cao, tránh thức ăn ôi thiu.
• Định kỳ bổ sung vitamin C, men vi sinh, khoáng chất vào thức ăn.
• Quản lý tốt môi trường: pH 6.5–7.5, nhiệt độ 28–32°C, DO > 3mg/l.

Hiệu Quả Khi Phòng Trị Đúng Cách

• Giảm tỷ lệ chết rải rác, nâng tỷ lệ sống lên 80–90%.
• Lươn tăng trưởng nhanh hơn, đồng đều hơn.
• Giảm chi phí thuốc và nhân công, tăng hiệu quả kinh tế.

Lươn bị đỏ đầu là một bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu người nuôi chú ý vệ sinh môi trường, cho ăn đúng cách và phòng bệnh định kỳ. Quan trọng nhất là phát hiện sớm, xử lý kịp thời, đồng thời kết hợp các biện pháp phòng bệnh tổng hợp để đảm bảo đàn lươn khỏe mạnh, mang lại năng suất cao.