Mô Hình Nuôi Tôm Bán Thâm Canh: Lựa Chọn Hiệu Quả Cho Nông Hộ Vừa Và Nhỏ

Trong bối cảnh ngành nuôi tôm ngày càng phát triển, việc lựa chọn mô hình nuôi phù hợp đóng vai trò then chốt trong hiệu quả sản xuất. Mô hình nuôi tôm bán thâm canh đang được nhiều nông hộ ưa chuộng nhờ sự cân bằng giữa chi phí đầu tư và năng suất đạt được. Không yêu cầu công nghệ cao như thâm canh, nhưng vẫn đảm bảo sản lượng ổn định, đây là lựa chọn tối ưu cho nhiều vùng nuôi tôm ven biển Việt Nam.

Mô hình nuôi tôm bán thâm canh là gì?

Nuôi tôm bán thâm canh là phương pháp nuôi tôm với mật độ trung bình (từ 20 đến 50 con/m²), kết hợp giữa thức ăn tự nhiên và thức ăn công nghiệp. Hệ thống ao được cải tạo, quản lý nước tương đối tốt, có sử dụng một số thiết bị hỗ trợ như quạt nước, máy bơm và hệ thống xử lý nước đơn giản.

Ưu điểm của mô hình nuôi tôm bán thâm canh

• Chi phí đầu tư mô hình nuôi tôm bán thâm canh vừa phải: Thấp hơn mô hình thâm canh và siêu thâm canh, phù hợp với hộ nuôi nhỏ và vừa.
• Dễ quản lý: Không cần kỹ thuật phức tạp, hệ thống đơn giản.
• Thân thiện với môi trường: Giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước nhờ mật độ không quá cao.
• Hiệu quả kinh tế ổn định: Năng suất đạt từ 2–4 tấn/ha/vụ, đem lại lợi nhuận khá ổn định nếu quản lý tốt.

Xem thêm: Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh

Quy trình và kỹ thuật nuôi tôm bán thâm canh

Cải tạo ao nuôi

• Dọn dẹp ao: Loại bỏ bùn đáy, chất hữu cơ tích tụ và tảo độc.
• Diệt khuẩn: Sử dụng vôi, chlorine hoặc thuốc tím để xử lý mầm bệnh.
• Phơi đáy ao: Ít nhất 7–10 ngày để tiêu diệt mầm bệnh và khí độc.
• Bón vôi: Điều chỉnh pH nền đáy ao phù hợp (6.5–8.5).

Chọn giống và thả giống

• Giống tôm thẻ chân trắng hoặc tôm sú sạch bệnh (SPF), có nguồn gốc rõ ràng.
• Mật độ thả: 20–50 con/m².
• Thả vào sáng sớm hoặc chiều mát, sau khi cân bằng nhiệt độ và độ mặn.

Quản lý thức ăn

• Kết hợp giữa thức ăn tự nhiên (vi sinh, phiêu sinh vật) và thức ăn công nghiệp.
• Chia thành nhiều lần cho ăn trong ngày (3–5 lần), quan sát khay ăn để điều chỉnh lượng phù hợp.

Quản lý môi trường ao nuôi

• Theo dõi các chỉ tiêu như: pH, nhiệt độ, DO (oxy hòa tan), NH₃, H₂S…
• Thay nước định kỳ 20–30%/lần (tùy tình trạng ao), giữ nước trong sạch.
• Sử dụng men vi sinh để kiểm soát khí độc và ổn định môi trường đáy.

Phòng và trị bệnh

• Chủ động sử dụng chế phẩm sinh học, men tiêu hóa để tăng đề kháng cho tôm.
• Theo dõi thường xuyên dấu hiệu tôm yếu, lờ đờ, nổi đầu, phân lỏng, đứt khúc…
• Khi có dấu hiệu bệnh: cách ly, lấy mẫu xét nghiệm, giảm ăn và xử lý bằng thuốc theo chỉ dẫn kỹ thuật.

Một số khó khăn thường gặp

• Rủi ro từ biến động môi trường (mưa, nắng nóng đột ngột).
• Bệnh đường ruột, phân trắng, EMS (hoại tử gan tụy) nếu quản lý không tốt.
• Giá thức ăn tăng làm đội chi phí nếu không tối ưu khẩu phần.

Gợi ý cải tiến mô hình

• Kết hợp nuôi đa loài như cá rô phi, rong biển để xử lý nước.
• Áp dụng men vi sinh định kỳ để kiểm soát khí độc và ổn định hệ vi sinh đường ruột.
• Từng bước ứng dụng cảm biến đo môi trường để kiểm soát tốt hơn.

Mô hình nuôi tôm bán thâm canh là giải pháp phù hợp cho nhiều hộ nuôi tại Việt Nam nhờ tính linh hoạt, đầu tư vừa phải và hiệu quả bền vững. Tuy nhiên, để đạt năng suất cao và tránh rủi ro, người nuôi cần nắm vững kỹ thuật, thường xuyên cập nhật kiến thức và theo dõi sát sao môi trường ao nuôi.