Quy trình nuôi tôm hạn chế chất thải – Giải Pháp bền vững cho ao nuôi hiện đại

Trong bối cảnh chi phí nuôi tôm tăng cao, dịch bệnh phức tạp và yêu cầu thị trường quốc tế ngày càng khắt khe về phát thải, quy trình nuôi tôm hạn chế chất thải đang trở thành xu hướng tất yếu. Mô hình này không chỉ giúp giảm ô nhiễm môi trường mà còn cải thiện tốc độ sinh trưởng, tăng tỷ lệ sống, giảm chi phí xử lý và nâng cao lợi nhuận cho người nuôi.

Dưới đây là quy trình chuẩn, dễ ứng dụng, dựa trên các mô hình hiệu quả nhất hiện nay: Biofloc – Semi Biofloc, công nghệ tuần hoàn RAS, nano-bubble và quản lý vi sinh thế hệ mới.

Quy trình nuôi tôm hạn chế chất thải

Chuẩn bị ao nuôi theo tiêu chuẩn “giảm thải”

Làm sạch & xử lý đáy ao

• Xả bùn triệt để, hạn chế tích tụ hữu cơ – nguồn sinh khí độc NH₃, H₂S.
• Dùng vôi CaO + Zeolite để khử mùi hôi, giảm vi sinh vật gây bệnh.
• Lót bạt HDPE giúp dễ hút chất thải, giảm phát sinh bùn đáy.

Thiết kế hệ thống thu gom chất thải

• Tạo độ dốc đáy 2–3% để gom chất thải về hố siphon.
• Làm đường ống thu gom trung tâm để hút định kỳ.
• Lắp quạt nước đúng hướng để chất thải không xoáy ngược vào giữa ao.

Quy trình nuôi tôm hạn chế chất thải sử dụng vi sinh & xử lý nước trước khi thả giống

Vi sinh xử lý hữu cơ

Dùng Bacillus, Lactobacillus, EM… để phân hủy chất thải ban đầu và cắt mầm bệnh.

Cân bằng tảo – ổn định hệ vi sinh

Giữ màu nước ổn định (nâu – xanh oliu) giúp hấp thu chất thải và giảm biến động môi trường.

Hạn chế hóa chất diệt khuẩn

Việc diệt khuẩn bừa bãi khiến nước “mất cân bằng sinh học”, gây bùng độc tố khi nuôi.

Quản lý giống & thả nuôi mật độ hợp lý

Chọn giống PCR sạch bệnh (MBV, EMS, EHP…).

Mật độ khuyến nghị:

• Nuôi thường: 100–150 con/m²
• Semi Biofloc: 200–250 con/m²
• RAS – tuần hoàn: 300–500 con/m²

Thả giống lúc sáng sớm hoặc chiều mát để giảm sốc – hạn chế chất thải từ stress.

Sử dụng Biofloc / Semi Biofloc

Đây là giải pháp giảm thải hiệu quả nhất hiện nay:

Tạo floc ổn định

• Dùng mật rỉ đường + chế phẩm Bacillus để kích hoạt hệ Biofloc.
• Giữ TSS 300–500 mg/L để floc hấp thu chất thải, đặc biệt là NH₃/NH₄⁺.

Lợi ích

• Giảm 30–60% lượng thải ra môi trường.
• Hạn chế thay nước → giảm mầm bệnh xâm nhập.
• Cung cấp nguồn protein sống cho tôm → giảm FCR 10–15%.

Công nghệ nano-bubble & oxy hóa giảm khí độc

Nano Oxy giúp:

• Phân hủy hữu cơ nhanh hơn.
• Tăng DO sâu đáy → hạn chế phát sinh NH₃, H₂S.
• Giảm lượng quạt → giảm phát thải và giảm bùn đáy.

Đây là công nghệ nano bubble đang được hộ nuôi tôm 4.0 ứng dụng rộng rãi.

Quản lý thức ăn chuẩn FCR – hạn chế thải ra đáy

• Cho ăn theo 4 nguyên tắc
• Đúng lượng.
• Đúng cỡ.
• Đúng thời điểm.
• Đúng vị trí.

Dùng máy cho ăn tự động – AI feeding

Giảm 15–20% thức ăn rơi đáy → giảm chất thải trực tiếp.

Kiểm tra vó, điều chỉnh khẩu phần mỗi 3 ngày

Hệ thống tuần hoàn RAS – giảm 90% chất thải ra môi trường

RAS (Recirculating Aquaculture System) là giải pháp cao cấp:

• Lọc cơ học → lọc sinh học → UV/nano ozone → tái sử dụng nước.
• Bùn và chất thải được gom về bể xử lý riêng.
• Hạn chế tối đa thay nước → tiết kiệm chi phí.
• Phù hợp trang trại quy mô lớn hoặc ao công nghệ cao.

Xử lý bùn đáy – điểm mấu chốt của quy trình giảm thải

Hút bùn Siphon định kỳ

2–3 lần/tuần.

Không hút quá mạnh để tránh gây stress tôm.

Kết hợp vi sinh phân hủy bùn

• Bacillus subtilis
• Bacillus licheniformis
• Enzyme protease – amylase giúp phân rã mùn.

Lợi ích tổng thể của quy trình nuôi tôm hạn chế chất thải

• Nước ổn định → tôm khỏe → ăn mạnh.
• Giảm khí độc → giảm tôm chết rải rác.
• Giảm chi phí thức ăn, điện, xử lý nước.
• Giảm bệnh phân trắng trên tôm – đục thân – hoại tử gan tụy.
• Tăng tỷ lệ sống 10–20%.
• Bán được giá cao hơn nếu đạt tiêu chuẩn xanh.

Quy trình nuôi tôm hạn chế chất thải không chỉ là giải pháp “xanh hóa” ngành tôm mà còn mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp cho người nuôi. Kết hợp vi sinh, Biofloc, công nghệ nano, RAS và quản lý thức ăn chuẩn sẽ giúp ao nuôi luôn sạch, tôm lớn nhanh, ít bệnh và đạt năng suất vượt trội.