Trong quá trình nuôi tôm thẻ chân trắng, người nuôi thường gặp hiện tượng tôm bị cong thân, đặc biệt rõ ràng khi thu hoạch hoặc kiểm tra sàng ăn. Tôm có thể cong nhẹ hoặc cong mạnh phần thân, mất dáng thẳng tự nhiên, ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng trưởng, chất lượng thương phẩm, và có thể là biểu hiện của một số bệnh tiềm ẩn. Để xử lý hiệu quả, người nuôi cần hiểu đúng nguyên nhân gây cong thân, từ đó áp dụng biện pháp khắc phục và phòng ngừa hợp lý.
Mục Lục
Tôm bị cong thân là gì?
Cong thân ở tôm là tình trạng thân tôm uốn cong bất thường, mất hình dáng thẳng vốn có. Mức độ cong có thể từ nhẹ (thường khó phát hiện) đến cong mạnh (thấy rõ bằng mắt thường). Cong thân có thể xảy ra ở mọi giai đoạn phát triển, nhưng thường gặp nhất ở giai đoạn giữa và cuối vụ nuôi.
Nguyên nhân gây ra cong thân ở tôm
Tôm bị cong thân có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, được chia làm 3 nhóm chính:
Nguyên nhân sinh lý – môi trường
- Sốc môi trường đột ngột: Thay nước lạnh, mưa lớn, nhiệt độ thay đổi quá nhanh.
- Thiếu khoáng chất, đặc biệt là canxi, magie khiến quá trình lột xác không hoàn chỉnh, gây biến dạng cơ thể.
- Thiếu oxy kéo dài khiến tôm lờ đờ, cong thân khi nổi đầu.
Nguyên nhân dinh dưỡng
- Khẩu phần ăn thiếu vitamin E, C, khoáng vi lượng.
- Chất lượng thức ăn kém, ẩm mốc, oxy hóa, hoặc tôm ăn phải thức ăn lạ khó tiêu.
- Không bổ sung khoáng định kỳ, đặc biệt ở vùng nước ngọt hoặc độ mặn thấp.
Nguyên nhân bệnh lý
- Tôm nhiễm vi rút IMNV (Infectious Myonecrosis Virus): Thường kèm theo cơ bị hoại tử, trắng đục.
- Bệnh do vi khuẩn đường ruột, làm tôm yếu cơ, khó vận động thẳng.
- Một số trường hợp ký sinh trùng cơ (Microsporidia) khiến mô cơ yếu, cong khi vận động.
Xem thêm: Ký Sinh Trùng Gregarines Trên Tôm
Dấu hiệu nhận biết tôm bị cong thân
- Thân tôm bị uốn cong hình chữ C, S hoặc gãy khúc bất thường.
- Một số con có biểu hiện cơ trắng đục, đứt cơ – nghi ngờ IMNV.
- Tôm bơi yếu, ăn chậm, dễ chết khi bị sốc thời tiết.
- Khi thu hoạch, tỷ lệ cong thân cao làm giảm giá trị thương phẩm.
Tôm bị cong thân có hậu quả gì?
- Giảm chất lượng tôm thương phẩm, khó tiêu thụ với giá cao.
- Tôm ăn yếu, tăng trưởng chậm, size không đồng đều.
- Nếu do bệnh lý (IMNV, vi khuẩn…), dễ lây lan và gây chết hàng loạt.
- Tăng FCR, thời gian nuôi kéo dài, ảnh hưởng kinh tế.
Xem thêm: Bệnh Đen Mang Trên Tôm
Cách xử lý khi tôm bị cong thân
Cải thiện môi trường ao nuôi
- Duy trì nhiệt độ nước ổn định, tránh thay nước đột ngột.
- Tăng cường oxy hóa, sục khí liên tục, nhất là ban đêm.
- Xử lý khí độc, ổn định pH, độ kiềm bằng các sản phẩm zeolite, yucca, dolomite.
Bổ sung khoáng – vitamin
- Trộn vitamin C, E, khoáng vi lượng (Ca, Mg, Zn, Se) vào thức ăn liên tục 5–7 ngày.
- Bổ sung khoáng nước định kỳ 2–3 lần/tuần, đặc biệt sau mưa.
Hạn chế stress và sốc
- Không đánh thuốc, sát trùng hoặc thay nước khi tôm đang yếu.
- Giảm mật độ ao hoặc tăng cấp oxy nếu mật độ cao.
Kiểm tra bệnh lý
- Nếu nghi ngờ bệnh IMNV hoặc ký sinh trùng cơ, gửi mẫu xét nghiệm PCR để xác định chính xác.
- Cách ly tôm bệnh nếu có dấu hiệu lan rộng trong đàn.
Phòng ngừa hiện tượng cong thân ở tôm
- Duy trì môi trường ao ổn định, hạn chế dao động nhiệt độ, pH, oxy.
- Bổ sung vitamin, khoáng định kỳ, đặc biệt sau mưa hoặc khi thay nước.
- Chọn giống tôm khỏe, sạch bệnh, kiểm tra nguồn giống trước khi thả.
- Tránh gây sốc khi thu hoạch, bắt tôm hoặc xử lý nước.
Tôm bị cong thân là hiện tượng tuy không quá nguy hiểm nếu xử lý sớm, nhưng nếu để kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất, chất lượng và giá bán. Việc phân tích đúng nguyên nhân – xử lý kịp thời – phòng ngừa chủ động sẽ giúp người nuôi hạn chế thiệt hại, đảm bảo hiệu quả kinh tế trong suốt vụ nuôi.
